بررسی پیامد احیای قلبی ـ ریوی و مغزی انجام شده در دپارتمان اورژانس بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) از تیرماه ۱۳۸۲ لغایت پایان اردیبهشت ماه ۱۳۸۳

زمینه و هدف: احیاء قلبی ـ ریوی(cpr=cardiopulmonary resuscitation)، در جلوگیری از 25% مرگها بخصوص مرگهای خارج از بیمارستان نقش مهمی دارد. برای مطالعه ایست های قلبی، بیش تر بر دانسته ها و سوابق اپیدمیولوژیک تأکید می شود. نتایــج ایــن مطالعه در برنامه ریزی برای بخش اورژانس و خدمات فوریت های پزشکی (ems=emergency medical serivices) مفید خواهد بود. روش بررسی: در این مطالعه مشاهده ای مقطعی(observational cross sectional) تعداد 195 بیمار که از تیرماه 1382 لغایت پایان اردیبهشت ماه 1383 در دپارتمان اورژانس بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) به دلیل ایست قلبی ـ ریوی، cpr شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. سن، جنس، زمان، مکان و علت ایست قلبی، ریتم اولیه چک شده توسط پرسنل اورژانس و پرسنل فوریت های پزشکی، لوله گذاری داخل تراشه خارج از بیمارستان، اقدامات حمایتی اولیه، نحوه انتقال به بیمارستان، وجود ناظر در هنگام ایست قلبی، نتیجه cpr و وضعیت نهایی بیماران ثبت شد. یافته ها: میانگین سنی(sem±=standard error of mean) کل افراد مورد مطالعه، 4/1±43/59 سال بود. میانگین سنی در زنان و مردان مورد مطالعه با یکدیگر اختلاف آماری معنی دار داشت(003/0=p). 5/41% موارد ایست قلبی بررسی شده، در بخش اورژانس بیمارستان اتفاق افتاده بود. در 9/14% از موارد ایست قلبی، هیچ کس بر بالین فرد حاضر نبوده است. 4/59% از بیماران توسط آمبولانس به بیمارستان منتقل شده بودند. برای 3/53% از بیماران هیچ گونه اقدام حمایتی پایه صورت نگرفته بود. 3/13% از بیماران پیش از رسیدن به بیمارستان، لوله گذاری داخل تراشه شده بودند. ریتم اولیه چک شده برای بیماران در بخش اورژانس در 3/73% از موارد، آسیستول بود. علل قلبی ـ عروقی با فراوانی 1/42%، در صدر علل ایست قلبی قرار داشت. علل ایست قلبی در گروه های مختلف سنی با یکدیگر اختلاف معنی دار داشت(00/0=p). اختلاف معنی داری از نظر توزیع علل ایست قلبی در دو جنس وجود نداشت(052/0=p). نتیجه 5/59% از موارد عملیات cpr انجام شده، موفقیت آمیز بود. میزان موفقیت عملیات cpr در گروه های سنی مختلف(746/0=p) و بین دو جنس(199/0=p) با یکدیگر اختلاف آماری معنی داری نداشت. بیش ترین موارد cpr ناموفق در مواردی بود که علت ایست قلبی، «مسمومیت با co» و «دار آویختگی» تشخیص داده شده بود(100%). نتیجه cpr در گروه های مختلف برحسب علل، تفاوت آماری معنی داری نداشت(053/0=p). در نهایت، 3/93%(182 نفر) از بیماران فوت شدند. توزیع جنسی(07/0=p)، محل ایست قلبی(1/0=p)، نوع اقدامات حمایتی(7/0=p)، ریتم اولیه چک شده در اورژانس(97/0=p) و لوله گذاری داخل تراشه(76/0=p) با وضعیت نهایی بیماران ارتباط معنی داری نداشت. علت ایست قلبی(000/0=p) و نتیجه عملیات cpr(009/0=p) با وضعیت نهایی بیماران در ارتباط بود. نتیجه گیری: موارد موفقیت آمیز cpr در این مطالعه، درصد قابل توجهی را تشکیل می داد، ولی در مجموع می توان گفت که بیماران cpr شده، پیش آگهی مطلوبی نداشتند. عامل اصلی تأثیرگذار بر وضعیت نهایی بیماران، علت ایست قلبی بود و ریتم قلبی اولیه، تأثیری در پیش آگهی بیماران نداشت.